Chè Thái Nguyên bước sang tầm cao mới

Không quá khi cho rằng Chè Thái bây giờ như một tượng đài về thương hiệu trà không chỉ của Việt Nam nữa mà còn của cả hành tinh. Cây chè chọn Thái Nguyên để định danh, để nổi tiếng gắn liền với mối tình thơ mộng, huyền thoại của chàng Công nàng Cốc. Chè Thái Nguyên tự nó đã ngon rồi! Không ai trên đất nước này phủ nhận vị thế thủ phủ trà Việt của chè Thái Nguyên với chất lượng trứ danh.

Thời kỳ đầu, Chè Thái có tên là chè Trung du lá nhỏ. Năm 1935, chè Tân Cương tham gia cuộc thi tại Đấu Xảo (Hà Nội) và đạt giải Nhất. Kể từ đó, chè Tân Cương nổi tiếng khắp trong và ngoài nước. Người có công đưa thương hiệu chè Thái Nguyên bay cao cũng chính là ông tổ nghề chè Tân Cương (Thái Nguyên) - ông Đội Năm. Kể từ đó, hàng năm, các thương gia từ Ấn Độ, Mã Lai, Trung Hoa... đều nhập hàng chục tấn chè của ông Đội Năm.

Trải qua một giai đoạn dài, bởi những yếu tố khách quan, biến cố do chiến tranh và quá trình bao cấp, mặc dù tỉnh Thái Nguyên có thế mạnh về sản xuất chè xanh chất lượng cao, diện tích chè lớn, năng suất, sản lượng chè cao, nhưng chất lượng, giá trị, sức cạnh tranh sản phẩm trà tân cương vẫn chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế; sản xuất, sơ chế chủ yếu theo phương pháp truyền thống quy mô hộ, chưa quy hoạch vùng sản xuất nguyên liệu tập trung theo cơ cấu giống, gắn với chế biến, tiêu thụ sản phẩm; chưa gắn kết hiệu quả giữa sản xuất, chế biến, tiêu thụ chè với văn hóa, du lịch, di tích lịch sử; tỷ lệ sản xuất theo quy trình thực hành sản xuất nông nghiệp tốt VietGAP (hoặc GAP khác) còn thấp.

Vào những năm đầu tiên của thế kỷ 21, trước đòi hỏi về việc đưa ngành chè trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, đưa cây chè thành cây chủ lực xóa đói giảm nghèo, cây làm giàu thì việc phải thay đổi cơ cấu giống trở nên bức thiết. trà đinh tân cương

Năm 2001 là mốc quan trọng định vị việc bắt tay vào công cuộc thực hiện dự án phát triển chè của tỉnh Thái Nguyên. Mục đích quan trọng của chương trình là cải tạo, trồng mới, trồng thay thế những nương chè Trung du già cỗi có năng suất thấp. Bộ cơ cấu giống chè mới theo hướng chè xanh chất lượng cao đã được tỉnh Thái Nguyên khuyến nghị gần như được mặc định và được người làm chè đồng tình lựa chọn. Năm 2011, diện tích chè Trung du chiếm 65,3%, chè giống mới chỉ chiếm 34,7% tổng diện tích. Đến năm 2015 diện tích chè giống mới đã chiếm 62,4%. Đến năm 2020, Thái Nguyên xác định chè Trung du chỉ còn chiếm 20% diện tích; các giống mới chiếm 80% diện tích. Trong đó, các giống được ưu tiên để sản xuất chè xanh chất lượng cao là LDP1 và các giống chè nhập nội như Kim Tuyên, Phúc Vân Tiên... Việc chuyển dịch nhanh và hiệu quả cơ cấu giống mang tính đột phá, như một cuộc cách mạng về giống, góp phần t